İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 'İşyerlerinde aranacak genel şartlar' başlıklı 5'nci maddesinde "İşyeri açma ve çalışma ruhsatı verilen işyerleri aşağıda belirtilen şartları taşımak zorundadır: a) İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak mevzuatta öngörülen tedbirlerin alınmış olması, b) 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamına giren gayrimenkullerin, tapu kütüğünde mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde sinema, tiyatro, kahvehane, gazino, pavyon, bar, kulüp, dans salonu ve benzeri eğlence ve toplantı yerleri; fırın, lokanta, pastane, süthane gibi gıda ve beslenme yerleri; imalathane, boyahane, basımevi, dükkan, galeri ve çarşı gibi işyerlerinin açılması hususunda kat maliklerinin oy birliği ile karar alması, Tapuda iş yeri olarak görünen yerlerde, umuma açık istirahat ve eğlence yeri açılması durumunda yönetim planında aksine bir hüküm yoksa, kat maliklerinin oy çokluğu ile aldığı kararın bulunması, c) Özel yapı şeklini gerektiren sinema, tiyatro, düğün salonu, otel, hamam, sauna; ekmek fırını ile akaryakıt, sıvılaştırılmış petrol gazı, sıvılaştırılmış doğal gaz ve sıkıştırılmış doğal gaz istasyonu için yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması, d) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinde genel asayiş ve güvenlik yönünden yetkili kolluk kuvvetinin görüşünün alınmış olması, e) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin, patlayıcı, parlayıcı, yanıcı ve benzeri tehlikeli maddeler üretilen, satılan, kullanılan, depolanan yerler ile gaz dolum tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması, f) Madencilik faaliyetleri sırasında patlayıcı madde kullanılan yerlerde 27/11/1973 tarihli ve 7/7551 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük, 14/8/1987 tarihli ve 87/12028 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tüzük ve 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun tedbirlerin alınması, g) Karayolu kenarındaki işyerleri için karayolu trafik güvenliğinin sağlanmış olması, h) Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri; patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddelerin üretildiği, satıldığı ve depolandığı işyerleri; otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her türlü işyerleri, ana giriş kapıları dışında cadde ve sokağa doğrudan bağlantısı olmayan ve birden fazla işyerinin bir arada bulunduğu iş hanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerinin alındığını gösteren itfaiye raporunun alınması, diğer işyerlerinde ise yangına karşı gerekli tedbirlerin alınmış olması, ı) Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinden meyhane, bar, kahvehane, kıraathane, elektronik oyun merkezi ile açıkta alkollü içki satılan işyerlerinin okul, yurt, mabet bina ve tesislerine mevzuatın öngördüğü uzaklıkta bulunması" hükmüne yer verilmiş olup, yukarıda belirtilen şartlara uygun ise, 'Pansiyon' olarak söz konusu yere işyeri açılış ruhsatı vermenizde sakınca bulunmadığı, düşüncesindeyiz.
AYRICA, AŞAĞIDA BELİRTİLEN AÇIKLAMALARI DA GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURMANIZDA YARAR VARDIR.
PANSİYON İŞLETMELERİNDE VERGİLENDİRME
21.05.2005 Tarih ve 25852 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 10.05.2005 tarih ve 2005/8948 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde bulunan “Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik”’in 22. maddesinde Pansiyonlar ile ilgili açıklamalar bulunmaktadır.
Buna göre;
Pansiyonlar, Pansiyonlar; yönetimi basit, yemek ihtiyacının idare tarafından sağlanabildiği veya müşterilerin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkanı bulunan, en az beş odalı tesisler olarak açıklanmaktadır.
Pansiyonlar, 22. Maddeye göre, aşağıda belirtilen asgari nitelikleri taşırlar:
- a) Giriş holü, emanet hizmeti,
- b) Oturma, yemek ve kahvaltı ihtiyacını karşılayabilecek, yazlık tesislerde kısmen açık da olabilen, yeterli kapasitede bir salon,
- c) Yemek ihtiyacının işletme tarafından verilmemesi durumunda pansiyon mutfaklarında ihtiyaca göre yeterli sayıda buzdolabı, pişirme ve ızgara donanımı, bulaşık yıkama, hazırlık ve malzeme istif yerleri, servis malzemesi dolapları,
- d) İlk yardım malzeme ve gereçleri bulunan dolap.
Ayrıca 18. Maddenin personel ve mahalleri konusunu açıklayan (b) fıkrasına göre; Pansiyonlarda personel ünitesi yapılması zorunlu değildir.
06.04.1995 Tarih ve 22250 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 183 seri no lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nin 5. Büyükşehir Belediye Sınırları İçinde Faaliyette Bulunan (Erzurum Ve Diyarbakır Hariç) Ve Götürü Usulde Vergilendirilen Mükelleflerden 01.05.1995 Tarihinden İtibaren Gerçek Usule Alınanlar : başlıklı bölümünün f) Eğlence ve İstirahat Yerlerini İşletenler başlıklı paragrafında Götürü usule tabi olan mükelleflerden her türlü eğlence ve istirahat yerlerini işletenler, 01.05.1995 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
Eğlence ve istirahat yerlerinden; çay ve kırbahçesi, çayhane, kahvehane, kıraathane, bezik, briç, bilardo, pingpong, masa futbolu, tenis, minyatür golf ve benzeri spor yerleri ile kaplıca, hamam, otel, motel, pansiyon ve dansing, düğün salonu, sinema, atlı karınca, dönme dolap gibi yerler anlaşılacaktır. Hükmü bulunmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz “Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik”’de belirtilen nitelikleri bulunan pansiyonlar ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilecektir. Yönetmelik hükümlerinde dikkat edileceği üzere burada belirtilen özellikleri bulunan bir pansiyon işletmesini işletmek için bir organizasyonun gerektiği açıktır.
Bunun yanında İşyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunan ve aktifinde kayıtlı konutları veya pansiyonları kiralayan şirketlerin de verecekleri hizmetlerinde Kurumlar Vergisi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Aşağıya aldığımız Tekirdağ Vergi Dairesi Başkanlığı’nın Mayıs 2006 tarihli Özelgesinde de bu konu açıklanmaktadır.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Tekirdağ Vergi Dairesi Başkanlığı
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
SAYI : B.07.1.GİB.4.59.15.01/ GVK-69-2006/ …./05/2006
KONU: Pansiyonculuk Faaliyetinin Vergilendirilmesi.
İLGİ: 21.04.2006 tarihli dilekçeniz.
İlgi dilekçenizde, İlimiz …………Vergi Dairesinin …………… vergi numarasında GMSİ yönünden gelir vergisi mükellefi olduğunuzu, …… Beldesinde bulunan gayrimenkulünüzü her yıl Temmuz ve Ağustos aylarında müşterilere oda olarak kiraya verdiğinizi, 250 m2 alan üzerine inşa edilmiş olan gayrimenkulün zemin katının işyeri olarak kullanıldığı, birinci ve ikinci katlarda 10’ar adet oda bulunduğu, her odada üçer yatak, banyo, tuvalet, açık mutfak, mutfak gereçleri olduğu, söz konusu gayrimenkulün yaz sezonunda kiraya verilmesinden dolayı asayiş yönünden………Jandarma Komutanlığınca her gün için odalarda kimlerin kaldığını gösterir bir liste istendiği, buna istinaden de Valilik Makamı’nın 22.12.2005 tarihli olurlarıyla tarafınıza İl Jandarma Komutanlığınca pansiyon ruhsatnamesi verildiği, vergi dairesince bu ruhsatnameye göre pansiyonculuk faaliyetinden dolayı gerçek usulde gelir vergisi mükellefi olmanız gerektiğinin 9.3.2006 tarih, 3830 sayılı yazı ile tarafınıza bildirildiğinden bahisle 103 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yapılan açıklamalara göre bu faaliyetinizin ticari kazanç mı yoksa GMSİ olarak mı vergilendirileceği hususunda Başkanlığımızdan görüş sorulmaktadır.
Bilindiği üzere, turistik bölgelerde turistlerin taleplerine karşılık vermek üzere bazı kimseler tarafından evlerinin tamamı veya bir kısım odaları gerek möbleli gerekse möblesiz olarak belli ücret (yatak başına, oda başına gibi) karşılığında turistlere kiraya verilmektedir. Ev pansiyonculuğu olarak kabul edilen bu faaliyetle uğraşanların elde ettikleri gelirin ticari kazanç olarak mı yoksa gayrimenkul sermaye iradı olarak mı vergilendirileceği hususunda gerekli açıklamalar 103 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yapılmış, konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlığınca yayınlanan 29.08.1988 tarih, 53428 sayılı genel yazıda ise;
28.05.1983 gün ve 18060 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Turizm Yatırım ve İşletmeleri Nitelikleri Yönetmeliği’nin 92. maddesinde, konaklama tesisi olarak planlanıp inşaa edilmiş olan yönetimi basit, müşteriye yeme içme hizmeti veren veya müşterilerin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkanları bulunan en az 5 odalı konaklama tesislerinin pansiyon olarak tanımlandığı, Aynı Yönetmeliğin 93. maddesinde belirtilen nitelikleri taşıyan pansiyonlara, Yönetmelik hükümlerine göre “Turizm İşletme Belgesi” verildiği, bu belge olmamakla ve Belediyeden ruhsat almamakla birlikte oturdukları evleri pansiyon olarak kullananlar pansiyonda kalanlara hizmet de sunmakta iseler, aile işletmesi şeklinde beliren bu tür pansiyonlardan elde ettikleri kazançların da ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerektiği, ancak oturdukları evlerinin tamamını veya bir kısmını Turizm İşletme belgesi olmaksızın ve Belediyeden ruhsat almaksızın, kira mukavelesi uyarınca, möbleli veya möblesiz olarak kiraya verenlerin, kiralama karşılığında elde ettikleri gelirin ise gayrimenkul sermaye iradı olarak vergilendirilmesi gerektiği yönünde açıklamalara yer verilmiştir.
Buna göre, 250 m2 alan üzerine inşaa edilmiş olan gayrimenkulünüzün, her ne kadar konaklama tesisi olarak planlanıp inşaa edilmemiş olsa da, sonradan yapılan değişiklikle birinci katta 10 adet, ikinci katta da 10 adet oda olmak üzere ve her odada müşterilerin kendi yemeklerini bizzat hazırlayabilme imkanları bulunacak şekilde düzenlenmiş bu odalarının kiraya verilmesinin pansiyonculuk faaliyeti olarak kabul edilmesi dolayısıyla bu faaliyetinizden elde edilen gelirin de ticari kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmekte olup vergi dairesince bu yönde yapılan uygulamada Kanuna aykırılık bulunmamaktadır.
Bilgilerinize rica ederim.
