3194 sayılı İmar Kanunu'nun 23'ncü maddesinde "İskan hudutları içinde olup da, imar planında beldenin inkişafına ayrılmış bulunan sahalarda her ne şekilde olursa olsun, yapı izni verilebilmesi için; a) Bu sahaların imar planı esaslarına ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak parselasyon planlarının belediye encümeni veya il idare kurulunca tasdik edilmiş bulunması, b) Plana ve bulunduğu bölgenin şartlarına göre yollarının, pis ve içme suyu şebekeleri gibi teknik alt yapısının yapılmış olması, Şarttır. Ancak, bunlardan parselasyon planları tasdik edilmiş olmakla beraber yolu, pis ve içme suyu şebekeleri gibi teknik alt yapısı henüz yapılmamış olan yerlerde, ilgili idarenin izni halinde ve ilgili idarece hazırlanacak projeye uygun olarak yaptıranlara veya parselleri hizasına rastlayan ve yönetmelikte belirtildiği şekilde hissesine düşen teknik alt yapı bedelini % 25 peşin ödeyip geri kalan % 75 ini alt yapı hizmetinin ilgili idaresince tamamlanacağı tarihten en geç altı ay içinde ödemeyi taahhüt edenlere de yapı ruhsatı verilir. Kanalizasyon tesisinin yapı bitirilip kullanılmaya başlanacağı tarihe kadar yapılmaması halinde, fosseptik veya benzeri geçici bir tesis yaptırılması yoluna gidilir. Bu yapılmadığı takdirde yapıya kullanma izni verilemez. Ana tesis yapıldığında yapı sahibi veya sahipleri lağım ayaklarını bu tesise bağlamaya mecburdurlar. Toplu mesken alanlarında, ilgili şahıs veya kurumlarca ilgili idarenin izni ile bütünü inşa ve ikmal edilen teknik altyapının iki tarafındaki diğer parsellerin sahiplerinden, kendi parsellerine isabet eden bedel alınmadıkça, kendilerine yapı ruhsatı verilmez. Toplu mesken alanlarında altyapı tesisleri belediyelerce onaylı projesine göre ilgili şahıs veya kurumlarınca yapılmışsa belediyece altyapı hizmetleri nedeniyle hiçbir bedel alınmaz. Alınan bu paralar teknik altyapıyı yaptıranlara veya bu meblağı önceden ilgili idareye ödeyenlere aynen geri verilir. Şu kadar ki, bir yolun iki tarafındaki parsel sahipleri bahis konusu yol bedellerini ve bir kanalizasyon şebekesinden istifade eden veya etmesi gereken parsel sahipleri teknik altyapı bedellerini ilgili idareye vermedikçe ilgili idarenin bu tesisleri inşa ve ikmali mecburiyeti yoktur. Mevcut binalarda esaslı değişiklikler ve ilaveler yapılması da bu madde hükümlerine bağlı olmakla beraber, bunların tamirleri için yukarıdaki şartlar aranmaz. Bu maddenin tatbikinde 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri tatbik olunur. Tatbikatla ilgili diğer hususlar imar yönetmeliğinde belirtilir...." hükmüne yer verilmiş olup,
harcamalara katılma payları ile ilgili Yönetmelikte aşağıdadır.
2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNUNUN HARCAMALARA KATILMA PAYLARI İLE İLGİLİ HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı 26/5/1981 gün ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun üçüncü kısmında yer alan yol, kanalizasyon ve su tesisleri harcamalarına katılma paylarının uygulanmasına ilişkin esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu yönetmelik 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun
a) Yol harcamalarına katılma payı ile ilgili 86 ncı,
b) Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı ile ilgili 87 nci,
c) Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı ile ilgili 88 nci,
d) Payların hesaplanması ile ilgili 89 ncı,
e) Payların Tahakkuk Şekli ile ilgili 90 ncı,
f) Tahakkuk zamanı ile ilgili 91 nci,
g) Payların ilanı ile ilgili 92 nci,
h) Tahsil şekli ile ilgili 93 ncü,
Maddelerinde yer alan hükümlerin uygulanma esaslarını kapsar.
Yasal dayanak
Madde 3- Bu yönetmelik 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 94 ncü maddesine göre Maliye, Bayındırlık ve İmar ve İskan Bakanlıklarının görüşleri alınarak İçişleri Bakanlığınca hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Esasları
A- Yol Harcamalarına Katılma Payı
Mahiyeti
Madde 4- Belediye veya bağlı kuruluşlarınca, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde,
a) Yeni yol açılması,
b) Mevcut yolların % 40 oranında veya daha fazla genişletilmesi,
c) Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların kaldırım veya parke kaldırım haline getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya asfalta çevrilmesi,
d) Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi,
hallerinde bu yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır.
Payın Hesaplanması
Madde 5- Yol Harcamalarına Katılma Payı bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan doğruya yapılan işlerde, 4 üncü madde de belirlenen hizmetler için yapılan giderlerin 1/3’üdür. Giderlerin hesaplanmasında maliyet, işler hangi ihale usulü ile yapılmış olursa olsun, Bayındırlık Bakanlığı ve İller Bankası Genel Müdürlüğünün o yıllar için tespit ederek yayınlandığı birim fiyatlar ve rayiçlere göre hesaplanan gerçek bedeli geçemez.
Yolların kaldırımlar da dahil olmak üzere (15) metreden fazla genişliklerine düşen giderler, belediyelere ait olup, harç hesaplanmasında bu giderler nazara alınmaz.
Böylece hesaplanan gider tutarında özel Devlet yardımları karşılıksız fon tahsisleri, bu iş için yapılan bağış ve yardımlar ile istimlak bedelleri düşüldükten sonra kalan miktarın 1/3’ü, 4 üncü maddede belirtilen mükellefler adına Belediye Encümeninin kararını müteakip tahakkuk ettirilir.
Payın Tahakkuk Şekli
Madde 6- Yol Harcamalarına Katılma Payı 5 inci maddeye göre hesaplanan katılma payları toplamının ilgili gayrimenkullerin sahipleri arasında vergi değeri toplamına oranlanması ile bulunur. İki veya daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkul için asıl cepheyi teşkil eden yoldan dolayı düşen pay tam, diğer yollardan dolayı düşen paylar ise yarım olarak tahakkuk ettirilir.
Payın Tahakkuk Zamanı
Madde 7- Yol Harcamalarına Katılma Payının tahakkuku, iş hangi ihale usulüne göre yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmasından sonra yapılır.
Şu kadar ki, belediyenin çalışma programı uygulaması gereğince veya teknik zorunluluklar dolayısıyla kısım kısım inşa, tamir veya genişletme yapılması halinde, bitirilerek istifadeye açılmış olması şartı ile, katılma payının kısım kısım da tahakkuku mümkündür.
İşin bitirilerek hizmete açılmış olduğu geçici kabulünün yapılması ile belirlenir.
B- Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı
Madde 8- Belediye veya bağlı kuruluşlarınca, belediye sınırları ve mücavir alanlar içerisinde,
a) Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,
b) Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi hallerinde, bu tesislerden faydalanacak gayrimenkullerin sahiplerinden Kanalizasyon Harcamalarına katılma payı alınır. İki veya daha fazla yol kenarlarında bulunan gayrimenkuller hangi yoldaki kanalizasyona bağlanmış iseler, payın hesabından o yola ait kanalizasyon giderleri nazara alınır.
Payın Hesaplanması
Madde 9- Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı bu yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen esaslar dahilinde hesaplanır.
Payın Tahakkuk Şekli
Madde 10- Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı 5 inci ve 6 ncı maddelere göre hesaplanacak katılma payları toplamının, ilgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanması ile bulunur.
Payın Tahakkuk Zamanı
Madde 11- Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Payı, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen esaslar dahilinde tahakkuk ettirilir.
C- Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı
Mahiyeti
Madde 12- Belediye veya bağlı kuruluşlarınca belediye sınırları ve mücavir alanları içerisinde,
a) Yeni içme suyu şebeke tesisleri yapılması,
b) Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı hallerinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkul sahiplerinden Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı alınır.
Payın Hesaplanması
Madde 13- Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen esaslar dahilinde hesaplanır.
Payın Tahakkuk Şekli
Madde 14- Su Tesisleri Harcamalarına Katılma Payı bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerine göre hesaplanan katılma payı tutarının, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanması ile bulunur.
Payın Tahakkuk Zamanı
Madde 15- Su tesisleri Harcamalarına Katılma Payı bu yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen esaslar dahilinde tahakkuk ettirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ortak Hükümler
Payın Üst Sınırı
Madde 16- Harcamalara Katılma Payı bina ve arsalarda vergi değerinin % 1 ini geçemez,
Muaflıklar
Madde 17- İbadet yerleri Harcamalara Katılma Paylarından muaftır.
Sahip Deyimi
Madde 18- (Değişik:RG-1/11/1994-22098)
Bu Yönetmelikte geçen sahip deyimi gayrimenkulün malikini, varsa intifa hakkı sahibini veya tahsisli olduğu kamu kurum ve kuruluşunu, bunlar yoksa gayrimenkulü sahibi gibi kullananları ifade eder.
Payların İlanı
Madde 19- Yukarıdaki maddelerde yazılı esaslara göre hesaplanan Harcamalara Katılma Paylarına ait tahakkuk cetvelleri bir ay süre ile Belediye ilan tahtasında ve varsa belediye ses yayın aracı ile ilan edilir. tahakkuk cetvellerinde mükelleflerin adı ve soyadı, adresi, payın mahiyeti ile isabet eden katılma payı miktarları belirtilir. Tahakkuk cetvelleri mahalle, cadde ve sokak itibariyle ayrı ayrı düzenlenir.
Katılma Payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ olunur.
Katılma Payının tahakkuk ve tahsilinde tebliğ tarihi esas alınır.
Vergi Değeri Deyimi
Madde 20- Vergi değeri, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen kesinleşmiş değeri ifade eder. Vergi değerinin ihtilaflı olması halinde, kesinleşmiş değer belirleninceye kadar mükellefin Emlak Vergisi tarhına esas olmak üzere beyan ettiği değer nazara alınır. Vergi değerinin bilinmemesi halinde gayrimenkul için en son verilmiş bulunan Emlak Vergisi Beyannamesindeki değer esas alınır. Bu da bilinmiyorsa Emlak Alım veya Veraset ve İntikal Vergilerinin tarhına esas olan değerlerden en yükseği uygulanır.
Vergi Değerinde Değişiklik
Madde 21- Harcamalara Katılma Payının hesaplanmasında, gayrimenkulün vergi değerinde tahakkuktan sonra meydana gelen değişiklikler nazara alınmaz.
Tahsil şekli
Madde 22- Harcamalara Katılma Payları belediyeler veya bunlara bağlı kuruluşlarca, yukarıdaki esaslara göre hesaplanarak ilan ve tebliğ edildikleri yılı izleyen bütçe yılından itibaren 4 yılda bir 4 eşit taksitte tahsil olunur.
Taksitlerin her yılın hangi ayında tahsil edileceği belediye meclislerince kararlaştırılarak mükelleflere duyurulur.
Peşin Tahsil
Madde 23- Gayrimenkulün satış, hibe ve trampa gibi yollarla devri halinde o tarihe tahsil edilmemiş katılma payı taksitleri peşin olarak tahsil olunur.
Tapu Dairelerinin Sorumluluğu
Madde 24- Harcamalara Katılma Payına tabi gayrimenkullerin bir listesi belediyelerce ilgili tapu dairelerine bildirilir. Bu gayrimenkullerin satış, hibe ve trampaları halinde tapu dairesi payın tahsilini sağlamak üzere ilgili Belediyeyi haberdar eder. Pay ödenmedikçe intikal işlemi yapılmaz.
İtiraz
Madde 25- Harcamalara Katılma Payları ile ilgili itirazlar 213 sayılı Vergi Usulü Kanunu hükümlerine göre çözümlenir.
DÖNDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
Madde 26- Bu yönetmelik hükümleri 1 Temmuz 1981 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 27- Bu yönetmelik hükümleri İçişleri Bakanlığınca yürütülür.
AYRICA; İnternette yer alan ""Selçuk-Teknik Dergisi ISSN 1302-6178 Journal of Selcuk-Technic Cilt 15, Sayı:3-2016 Volume 15, Number:3-2016 238 3194 SAYILI İMAR KANUNUN 23. MADDESİGEREĞİNCE ALINAN YOL TEKNİK ALTYAPI KATILIM BEDELLERİNİN HESAPLAMA ŞEKİLLERİ: ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ÖRNEĞİ Mustafa ÖZDEMİR1 , Ömer MUTLUOĞLU 2 1Ankara BüyükĢehir Belediyesi, Ankara" yolundaki makaleyi tetkik ediniz.
