Resmi Gazete Tarihi: 15.05.1997 Resmi Gazete Sayısı: 22990
KARAYOLLARI KENARINDA YAPILACAK VE AÇILACAK TESİSLER HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ KISIM Amaç , Kapsam ve Tanımlar Amaç ve Kapsam Madde 1 – (Değişik:RG-6/1/1998-23222) Bu Yönetmelik; a) Karayollarının her iki tarafında karayollarına bağlantıyı sağlayacak geçiş yollan yönünden akaryakıt istasyonları, servis istasyonları, akaryakıt dolum istasyonları, sıvılaştırılmış petrol gazları (LPG/CNG) dolum ve ikmal istasyonları, tehlikeli madde depolan, umuma açık park yerleri, umuma açık garaj, yolcu terminali(otogar), yük terminali (nakliyat ambar ve depoları), fabrika, işhanı, çarşı, pazar yeri, toptancı hal, sinema, tiyatro ve benzeri eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler, malzeme ocak ve harmanlan, maden ve petrol şantiye-ocak ve tesisleri, araç bakım-onarım-teşhir ve satış yerleri, otel, motel, lokanta, kahvehane, ticari bina, hububat- tütün- fındık- pancar ve benzeri tarım ürünleri depoları, besi çiftliği ve ahırlar, yolcu indirme - bindirme yerleri (durak) , sürücü kurs yerleri, eğitim- sağlık- spor- dini- kültürel ve benzeri amaçlı kamu ve özel yapılar ile bunların sosyal tesisleri, üretme çiftlikleri, havuzlar, sabit kantarlar, trafolar, meskenler ile trafik güvenliğini etkileyecek her türlü yapı ve tesislerin, b) Karayollarının her iki tarafında sınır çizgisine elli metre mesafe içinde olup geçiş yolları ile karayoluna bağlantı yapmaksızın (a) bendinde sayılan yapı ve tesislerin yapılması, açılması, işletilmesi veya tadil edilmesinde karayolu trafik güvenliğinin sağlanması amacına yönelik olarak aranacak usul, esas ve şartlan kapsar. Kanuni Dayanak Madde 2 - Bu Yönetmelik 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 17 ve 18 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Tanımlar Madde 3 - Diğer Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklerdeki tanımlar saklı kalmak kaydıyla bu Yönetmelikte adı geçen terimlerin tanımları aşağıda yapılmıştır. 1- Akaryakıt İstasyonu: Esas itibariyle karayolunda seyreden araçların akaryakıt, yağ, basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı ve taşıtlarla ilgili bazı basit teçhizat parçaları ile hizmetlerin verildiği yerlerdir. 2 - Servis İstasyonu: Karayolunda seyreden araçların bakım- onarım, yağlama ve yıkama gibi işlerin yapıldığı tesislerdir. Bu istasyonların akaryakıt sağlayacak şekılde düzenlenmiş olanları akaryakıt istasyonu sayılır ve akaryakıt istasyonu ile ilgili hükümler uygulanır. 3 - Akaryakıt Dolum İstasyonu: Akaryakıt istasyonu olarak hizmet görmeyen, sadece akaryakıt taşıyan taşıtların yüklendiği tesislerdir. 4-a) (Değişik:RG-6/1/1998-23222) Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) ve Sıkıştırılmış Doğalgaz (CNG) Dolum İstasyonları: Propan, bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunların karışımının üretildiği ve basınç altında depolandığı,depolama tanklarının bulunduğu mahaldir. 4-b) (Değişik:RG-6/1/1998-23222) Sıvılaştırılmış Petrol Gazlan (LPG) İkmal İstasyonları: Sıvılaştırılmış petrol gazlarının sabit tanklarda depolandığı, yakıt olarak sıvılaştırılmış petrol gazlarını kullanan sabit depolu karayolu taşıtlarına ikmal hizmetlerinin verildiği istasyonlardır. 5 - Tehlikeli Madde Depoları : Dolum istasyonları dışında patlayıcı, yakıcı, zehirli, radyoaktif, kendi kendine tutuşan maddelerle yanıcı sıvılar ve kolay ateş alabilen katı maddeler, fiziksel veya kimyasal niteliği bakımından yukardakilere benzeyen maddelerin depo edildiği, yükleme ve boşaltmaların yapıldığı tesislerdir. 6 - Umuma Açık Parkyerleri : Araçların park etmelerine elverişli şekilde düzenlenmiş, açık,kapalı ve çok katlı olabilen karayolu dışı yer üstü ve yeraltı tesislerdir. 7 - Umuma Açık Garaj : Araçların; park etmelerine elverişli şekilde düzenlenmiş,açık, kapalı ve çok katlı olabilen, akaryakıt ikmalinin yapılmadığı, sadece bakım veya servislerinin yapıldığı, karayolu dışı yer üstü ve yeraltı tesislerdir. 8- Yolcu Terminali (Otogar) : Yolcu taşımalarında araçların indirme, bindirme aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme ve şehir ulaşımı hizmetlerinin sağlandığı, diğer sosyal hizmetlerin de verilebilmesi için gerekli yapı ve teçhizatı da olabilen tesislerdir. 9 - Yük Terminali (Nakliyat Ambar ve Depoları) : Yük taşımalarında araçların yükleme,boşaltma, aktarma yaptıkları ve ayrıca bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı tesislerdir. 10 - Fabrika:Değişik cins ve boyuttaki maddelerin üretimlerinin yapıldığı tesislerdir. 11 - İşhanı : Çok sayıda ticarethane, büro, teşhir yeri ve benzeri işyerlerinin bir arada bulunduğu binadır. 12 - Çarşı : Çok sayıda ticarethane, büro, teşhir yeri ve benzeri işyerlerinin bulunduğu açık veya kapalı alanlardır. 13 - Pazaryeri, Toptancı Hal : Çeşitli ihtiyaç maddelerinin perakende veya toptan satışa sunulduğu bazı birimlerinin kapalı olabildiği açık alanlardır. 14 -Sinema, Tiyatro, Gazino ve Benzeri Eğlence Yerleri : Umumun eğlenmesine açık olan, bazı sosyal hizmetlerin de verilebildiği açık veya kapalı yerlerdir. 15 - Turistik Yapı ve Tesisler : Konaklama, spor, dinlenme, eğlence ve tedavi amacı ile geliştirilmiş birimleri olabilen Kültür ve Turizm Bakanlığından Belgeli açık veya kapalı tesislerdir 16 - Malzeme Ocak ve Harmanları : Her türlü inşaat ve imalat için gerekli olan taş, kum, çakıl, tuğla, biriket, kireç ve benzeri maddelerin üretildiği yerlerdir. 17 - Maden ve Petrol Şantiye- Ocak ve Tesisleri : Maden ve petrol aramak, üretmek, depolamak nakletmek amacıyla kurulmuş olan tesis ve alanlardır. 18 - Araç Bakım - Onarım Yerleri : Araçların motor, şase, aktarma organları, öndüzen, kabin, kasa ve diğer aksamlarının bakım ve onarımlarının yapıldığı tesislerdir. 19 - Araç Teşhir ve Satış Yerleri : Araçların sadece teşhir ve satış için bulunduruldukları açık veya kapalı yerlerdir. 20 - Otel-Motel : İnsanların gecelemeleri için gerekli teçhizatı olan, sosyal hizmetlerin de verilebileceği tesislerdir. 21 -Lokanta : İnsanların sadece yeme içme ihtiyacını karşılamak için gerekli teçhizatı olan tesislerdir. 22 - Kahvehane : Kahve, çay, meşrubat gibi alkolsüz içki servislerinin yapılabileceği şekilde gerekli teçhizatı olan tesislerdir. 23 - Hububat- Tütün -Fındık- Pamuk- Pancar ve Benzeri Tarım Ürünü Depoları : Bu ve benzeri tarım ürünlerinin toplama, tartma, temizleme-yıkama, kurutma, nakletme veya benzeri amaçlarla depolandığı, sürekli veya belirli zamanlarda faaliyet gösterebilen açık veya kapalı tesislerdir. 24 - Üretme Çiftliği ve Ahırlar : Çeşitli cins hayvanları beslemek, üretmek ve pazarlamak, bu hayvanların ihtiyacı olan yem ve benzeri gıda maddelerini depolamak amacıyla geliştirilmiş yapı ve tesislerdir. 25- (Değişik:RG-6/1/1998-23222) Ticari Bina:Tamamı veya bir bölümü ticari amaçla kullanılan yapılardır. 26- Yolcu İndirme - Bindirme Yerleri (Durak): Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu veya hizmetlilerini indirip bindirmeleri için durakladıkları yerlerdir. 27- Taksi Durakları: Taksi otomobillerinin yolcu almak için bekliyebilecekleri şekilde düzenlenmiş yerlerdir. 28 - Minibüs ve Otobüs Durakları : Kamu taşıması yapan minibüs ve otobüslerin yolcu almak için bekleyebilecekleri şekilde düzenlenmiş yerlerdir. 29 -Sürücü Kurs Yerleri: Sürücü yetiştirmek için gerekli personel ve teçhizatla donatılmış açık ve kapalı tesislerdir. 30- Havuzlar: Ticari amaçla kullanılmak üzere inşa edilen yüzme havuzları, üretme havuzları, sebze yıkama havuzları v.b. gibi üstü kapalı veya açık olan tesislerdir. 31- Sabit Kantarlar: Tartım amacıyla inşa ve monte edilen sabit tesislerdir. 32- Trafolar: Yüksek elektrik gerilimini hizmet edeceği amaca uygun olarak düzenleyen tesislerdir. 33 - Meskenler : Tamamı ikamet amacı ile kullanılan yapılardır.Meskenler bünyesinde veya yakın civarında ticari amaçlı olmayan sundurma, yüzme havuzu, ağıl, ahır, kümes ve benzeri yapılar bu Yönetmeliğin uygulanmasında mesken gibi değerlendirilir. 34 - Devlet yolu, İlyolu : Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş Kanunu'ndaki tanımları ile esas alınır. 35- Kavşak Başlangıcı : Kavşak kollarından kavşağa yaklaşırken bulunulan kesimde geometrik değişikliğin başladığı kesittir. Bu kesitin tespiti yolun yapım ve bakımı ile görevli Kuruluşa aittir. 36-Toplayıcı Yol (Yan Yol) : Karayolunda, daha düzenli ve güvenli bir trafik akışının sağlanması amacıyla, yol kenarındaki mülklerden karayoluna her noktada yapılabilecek geçişleri önleyerek, belirli uzunluklarda ve topluca katılma veya ayrılma imkanı tanımak üzere, karayolunun bir veya her iki yönünde, tek veya iki yönlü olarak ve genellikle karayoluna paralel olacak şekilde geliştirilen tali yollardır. 37- Geçiş Yolu: Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış olan yolun, karayoluna bağlanan ve karayolu sınır çizgisi içinde kalan kısmıdır. 38- Belediye Sınırı : Belediye idaresinin görev ve yetki alanını belirlemek üzere tespit edilen sınırdır. 39- Mücavir Alan : Bir kentsel yerleşmenin belediye sınırları dışında olmakla birlikte yerleşimin gelecekteki gelişmesi bakımından gerekli görülen ve imar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve mesuliyeti altına verilmiş alanlardır. 40- Nazım İmar Planı: Varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının ; genel kullanış biçimlerini , başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu , çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini , ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Bu planın kapsadığı alanın sınırları nazım imar planı sınırıdır. 41- Yerleşme Alanı ( İskan Sınırı ): İmar planı sınırı içindeki yerleşik ve gelişme alanlarının tümüdür. 42- Karayolu sınır çizgisi : Kamulaştırma yoluyla veya kanunlarla kamuya terk veya tahsis edilmiş karayolunda, mülke olan sınır çizgisi, diğer karayollarında, yarmada, şevden sonra hendek varsa hendek dış kenarı, hendek yoksa şev üstü kenarı, dolguda şev etek çizgisi, yaya yolu ayrılmış karayolunda ise, yaya yolunun mülkle birleştiği çizgidir. 43- İlgili Kuruluş :Yönetmelik metninde geçen "ilgili kuruluş" yolun yapım, bakım ve işletmesinden sorumlu kuruluştur. Bu Yönetmelikle ilgili diğer terimlerin tanımları da, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. Maddesinde belirtildiği şekliyle esas alınır. İKİNCİ KISIM Genel Esaslar Geçiş Yolu İzin Belgesi Madde 4 - Bu Yönetmelik kapsamındaki tesisler için, karayoluna bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden Geçiş Yolu İzin Belgesi alınması zorunludur. Bu Belge sadece yol ve trafik güvenliğinin sağlanması ile ilgili olup 3194 Sayılı İmar Kanunu gereğince alınması gerekli ruhsatlar yönünden geçerli değildir. Ancak Geçiş Yolu İzin Belgesi alınmadan, 3194 Sayılı İmar Kanunu'nun öngördüğü ruhsat alınsa dahi, inşaata başlanılamaz. Tesis sahibince, yapılanma, arazi kullanımı ve diğer hususlarla ilgili olarak görevli ve yetkili kuruluşlardan gerekli iznin alınması zorunludur. Erişme Kontrollu Karayolları Madde 5 - Erişme Kontrollu Karayolları için ilgili Mevzuat hükümleri uygulanır. Askeri Alanlar ile Kamu Kuruluşlarınca Yapılan Tesisler Madde 6 -Askeri alanlar ile kamu kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılan enerji, sulama, petrol ürünleri ve doğalgaz boru hatları gibi tesislere 2 kilometreden daha yakına yapılacak ve açılacak tesisler için ayrıca ilgili kuruluşun yazılı muvafakatı aranır. Karayolu ile Demiryolu Arasındaki Alanlarda Yapılacak Tesisler Madde 7 - Karayolu ile demiryolu arasındaki alanlarda yapılacak ve açılacak tesisler için ayrıca T.C.D.D. Genel Müdürlüğü'nün yazılı muvafakatı aranır. Tesis Sahiplerince Alınacak Tedbirler Madde 8 - Bu Yönetmeliğe göre izin verilen tesislerin inşaatı sırasında hafriyat ve ihzarat nedeniyle yol ve trafik güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde her türlü tedbirin, tesis sahip veya sahiplerince alınması zorunludur. Tesise Ait Park Yerinde Bekliyebilecek Araçlar Madde 9 - Bu Yönetmelikte adı geçen tesislerden yararlanan, yükleme ve boşaltma yapan taşıtlar, tesise ait park yerinde bekleyebilirler. Tesise ait geçiş yolları, taşıt yolu, banket-yaya kaldırımı ve karayolu sınır çizgileri arasında kalan alan bu amaçla kullanılamaz. Tesislerin Bünyesindeki Park Yerleri Madde 10 - Bu Yönetmelikte adı geçen tesisler bünyesindeki parkyerleri; burada bırakılacak araçlar nedeniyle, taşıt yolunda görüş mesafesini azaltacak şekilde düzenlenemez. Karayolu Çalışmaları Madde 11 - Karayolunda yapılacak yol genişletme, değişiklik, bakım ve onarım veya benzeri faaliyetler sırasında, bu Yönetmelik kapsamında bulunan tesislerin geçiş yolları ile park yerlerinde meydana gelebilecek zararlardan dolayı tesis sahip veya sahipleri hiçbir zarar ve ziyan talebinde bulunamaz. Yol genişletme çalışmaları sebebiyle tesislerin geçiş yolları ile park yerlerinde meydana gelecek bozukluklar, tesis sahip veya sahipleri tarafından en kısa zamanda Yönetmeliğin bu konuyla ilgili hükümlerine uygun hale getirilir. (Ek fıkra:RG-6/1/1998-23222) Bölünmüş karayolu kenarında kurulacak tesisler için , ayırıcı üzerinden aralık bırakılamaz. İki yönlü karayollarının bölünmüş karayolu olarak tesis edilmesi halinde de mevcut tesisler için ayırıcı üzerinden aralık verilemez. Geçiş Yolları Eğimi ile Drenaj Sistemi Madde 12 – (Değişik birinci fıkra:RG-6/1/1998-23222) Geçiş yollarının karayolu hendeğinin eksenine kadar yoldan tesise doğru % 2 iniş eğimli olması ve yol hendeğine isabet edecek kısımlarına hendek taban kotuna uymak şartıyla,gelebilecek suyu tahliye edecek kapasitede enaz 1x1 m ebadında menfez yapılması zorunludur. Teknik açıdan 1x1 m ebadında menfez yapılmasının uygun olmadığı yerlerde ise idarece uygun görülecek bir sanat yapısının yapılması , geçiş yolları genişliğince ızgara konulması ve kanalın kesintisiz çalışabilmesi için tesis sahibince sürekli bakımının yapılması zorunludur. Tesis alanına düşecek yağış suları dışındaki diğer sıvılar kanala veya karayolu hendeğine verilemez. Pissu şebekesine ait proje ayrıca istenir. Tesis cephesi önünde, banket dış kenarı ile karayolu sınır çizgisi arasında kalan alan, geçiş yolları kotuna uygun olmalıdır.Bu alan içinde, bordür taşı, klavuz ışık ve direklerinden başka yükseltilmiş herhangi bir eleman bulunamaz. Bordür taşlarının yüksekliği ençok, 0,20 metre olmalı ve dış yüzeyleri araç tekerleklerinin çarpmaları halinde tehlike yaratmayacak şekilde yatık veya yuvarlatılmış bulunmalıdır. Tesislerin İsmi Madde 13 - Tesislerin ismini ve varsa bağlı bulunduğu şirketi belirleyen isim levhası ve amblemleri bir adet olmak üzere tesisin bünyesinde ve karayolu sınır çizgisi dışına konulabilir. Bunların dışındaki tüm yazı, sembol ve şekiller reklam ve ilan levhası sayılarak buna göre işleme tabi tutulur. Tesislerin giriş-çıkış yollarında ışıklı veya ışıksız yön levhaları kullanılamaz. Ancak tesis çıkış yoluna tesisten çıkan araçlara hitap edecek şekilde DUR levhası konulması mecburidir. Işıklandırma Madde 14 - Işıklandırma, yoldaki trafiği etkilemeyecek şekilde tertiplenir. Tesislerin adını, servislerin niteliğini ve benzeri hususları belirtecek levhalar ençok 300 metre uzaklıktan görülebilecek şekilde endirek ışıkla aydınlatılır veya sürücülerin gözünde kamaşma yaratmayacak şekilde içten aydınlatılmış olabilir. Tesislerin geçiş yolları ile parkyerleri enaz (1) Lux şiddetinde aydınlatılır. Toplayıcı Yollar Madde 15 - Toplayıcı yollara geçiş yolu ile bağlantı yapacak şekilde kurulacak tesisler için, kavşak ve görüş mesafesi ile cephe genişliği konusunda, bu kısımda belirtilen şartlar aranmaz. Ancak, toplayıcı yollardan karayoluna katılma ve ayrılmaları sağlayacak bağlantıların en az bir kilometre aralıklar ile yapılması zorunludur. ÜÇÜNCÜ KISIM Belediye Sınırları Dışında Karayolu Kenarındaki Yapı ve Tesisler BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Geçiş Yolu İzin Belgesi Madde 16 - Belediye sınırları dışındaki karayolları kenarında yapılacak ve açılacak tesislerden karayoluna bağlantı yapılmak istenmesi halinde, yolu yapan ve bakım altında tutan kuruluştan Geçiş Yolu İzin Belgesi alınması zorunludur." .................................................. Yürütme Madde 45- Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskan Bakanı yürütür. | 