Sayın abonemiz,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 15 inci maddesi ile Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 44 üncü maddesinin 1 inci fıkrasında, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi”, düzenleneceği hüküm altına alınmıştır.
YİUY’nin 47 inci maddesinin 3 üncü fıkrasında, “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmı kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.” Düzenlemesine yer verilmiştir.
Alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenebilmesi için;
1. Kısmı kabul öngörülmeyen durumlarda idare tarafından işin tamamının geçici kabulünün yapılması,
2. Kısmı kabul öngörülen durumlarda ise alt yüklenicinin yaptığı iş bölümünü de kapsayan kısım için idarece geçici kabulünün yapılması, şartı aranır
Alt yüklenici iş bitirme belgesi talep edebilmek için “taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartı” arandığından alt yükleniciler için iş durum belgesi düzenlenmesi mümkün değildir.
Alt yüklenici iş bitirme belgesi sadece kamuya taahhüt edilen işlerde düzenlenebilmektedir. Bu nedenle, özel sektöre gerçekleştirilen işlerde alt yüklenici olarak çalışanlara alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenmesi mümkün değildir. Buna göre özel sektöre ait bir hastane inşaatında asıl yükleniciden işin bir bölümünü sözleşmeyle alan ve bitiren alt yüklenici için alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenebilmesi söz konusu olmayacaktır.
Alt Yüklenici İş Bitirme Belgesi asıl yüklenici tarafından değil, işin sahibi idare (sözleşmeyi yapan yetkili makam) tarafından düzenlenebilmektedir. Bu durumda düzenlenecek iş deneyim belgesi (Standart Form –KİK027.0/Y) Alt Yüklenici İş Bitirme belgesidir.
Yapım İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 46 ncı maddesinin 3 üncü fıkrası aynen;
“İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.” Şeklindedir.
Buna göre;
-Alt yükleniciye verilecek belge tutarı işin o kısmı için asıl yükleniciye ödenen tutarı geçemeyecektir.
Alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenmesinde ayrıca Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinin 41 inci maddesinde yer alan düzenlemelerin de dikkate alınması gerekmektedir.
Bu çerçevede alt yüklenicilere iş bitirme belgesi düzenlenebilmesi için, alt yüklenicinin idarenin onayıyla ihale konusu işin ifasında görev almış olması gerekli olup, bu şartın sağlanmadığı hallerde alt yüklenici iş bitirme belgesi düzenlenemez.
Yapım işleri ihalelerinde alt yüklenici çalıştırılması konusunda idarelerin önünde ikili bir seçenek mevcuttur. Buna göre, ihale dokümanını hazırlarken Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Tip İdari Şartnamesinin 18 inci maddesinin dipnotunda yapılan açıklamalar çerçevesinde hareket edilmesi gerekmektedir.
“İhale konusu işte idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir. Ancak işin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamaz. İstekliler, ihale konusu yapım işinde alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işlere ait listeyi teklif ekinde vereceklerdir. İhalenin bu şekilde teklif veren istekli üzerinde kalması durumunda isteklinin işe ait sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesini İdarenin onayına sunması gerekir. Bu durumda alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.”
“ İhale konusu işte idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir. Ancak işin tamamı alt yüklenicilere yaptırılamaz. Alt yüklenicilerin yaptıkları işlerle ilgili sorumluluğu yüklenicinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.”
Bu çerçevede idarelerce hem isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmelerinin istenmesi durumunda, hem de isteklilerden alt yüklenicilere yaptırmayı düşündükleri işleri belirtmelerinin istenmemesi durumunda işin devamında alt yüklenici çalıştırılması mümkündür. Her iki durumda da alt yüklenicilere iş deneyim belgesi düzenlenebilmesi için, ilgili alt yüklenicinin idarenin onayıyla ihale konusu işin ifasında görev almış olması zorunluluk arz etmektedir. Bu şartın sağlanmadığı hallerde alt yüklenici iş deneyim belgesi düzenlenmesi mümkün değildir.
KİK Genel Tebliğinde aynen;
Madde 41- Özel sektörde gerçekleştirilen yapım işlerinde iş deneyim belgeleri ile alt yüklenici iş bitirme, iş denetleme ve iş yönetme belgeleri
41.1. Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 45 inci maddesinde; özel sektörde gerçekleştirilen yapım işlerinde iş deneyim belgesi düzenlenebilmesi için yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesinin sunulması gerektiği düzenlenmiştir. İlgili mevzuatı gereği adı geçen belgeler yerine başka izin veya ruhsat gerektiren yapım işlerinde, iş deneyim belgesi düzenlenebilmesi için ilgili mevzuatında tanımlanan belgelerin sunulması gerekmektedir. Bu çerçevede özel sektörde asansör montajı yapan yüklenicilerin yaptıkları işi tevsik amacıyla yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi yerine, 18/11/2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğinin “Asansörlerin tescili” başlıklı 5 nci maddesi uyarınca asansörün monte edildiği binaya uygunluğu ile ilgili işlemlerin yapıldığına ilişkin belgeleri sunmaları yeterli kabul edilecektir.
41.2. Alt yüklenicilerin iş bitirme belgelerinin değerlendirilmesinde; yapılmış ise alt yükleniciye ait işin kısmi kabul tarihinin, kısmi kabul yapılmamış ise asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde olması şartı aranmalıdır. (Ek: 13/04/2013-28617 R.G./12. md.)Alt yüklenicilere iş deneyim belgesi düzenlenebilmesi için, ilgili alt yüklenicinin idarenin onayıyla ihale konusu işin ifasında görev almış olması gerekli olup, bu şartın sağlanmadığı hallerde alt yüklenici iş deneyim belgesi düzenlenemez ve bu kapsamdaki işler idarelerce iş deneyimi olarak kabul edilemez.
41.3. Alt yüklenici bünyesinde görev yapan mühendis veya mimarlara, iş denetleme ve iş yönetme belgesi düzenlenmeyecektir.
41.4. (Değişik: 24/09/2013-28775R.G./1. md.; Mülga madde: 25/01/2017-29959 R.G./6. md.)
41.5. (Değişik: 24/09/2013-28775 R.G./1. md.) Uygulama Yönetmeliğinin 47 nci maddesinde, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlarda, bir görevlendirme yazısına veya idari düzenlemeye dayalı olarak, sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen görev yapmış olmak şartıyla, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu olan; şube müdürü, proje müdürü, kontrol amiri, inşaat ve tesisat müdürü ve yardımcıları ve bunlarla aynı teknik seviyede görev yapanlar, il müdürü ve yardımcıları, bölge müdürü ve yardımcıları ile yapım ve/veya teknik işler daire başkanı ve yardımcıları, yapım ve/veya teknik işlerden sorumlu genel müdür yardımcıları ve genel müdür olarak görev yapanlara, iş yönetme belgesi düzenleneceği hüküm altına alınmış, Uygulama Yönetmeliğinin 46 ncı maddesinde, yönetme görevlerinde bulunanların iş deneyim tutarının yönettikleri tutarlar üzerinden belirleneceği, ancak işin tamamında veya bir kısmında aynı sıfat ve görev unvanı ile eşzamanlı görev yapan birden fazla yönetici olması halinde belge tutarının, yöneticilerin sayısına bölünerek bulunan tutarlar üzerinden hesaplanacağı düzenlenmiştir. 41.5.1. Söz konusu hükümler uyarınca; iş yönetme belge tutarları, fiilen yönetme görevinde bulunulan iş tutarları üzerinden belirlenecektir. Ancak işin tamamında veya bir kısmında aynı sıfat ve görev unvanı ile eşzamanlı yönetme görevinde bulunan başka görevliler de bulunması durumunda; yönetme görevinde bulunanların belge tutarlarının hesaplanmasında, fiilen yönetme görevinde bulunulan iş kısımlarının dikkate alınması gerekmekte olup görev alanı ile ilgili olmayan iş kısımlarının belge düzenlenmesi sırasında dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. Örneğin, ihale edilen bir yapım işinde, yapım işlerinden sorumlu iki şube müdürünün görevli olduğu, söz konusu şube müdürlerinin de farklı daire başkanlarına/yardımcılarına bağlı bulunduğu durumda, şube müdürlerinin belge tutarlarının, görev sınırları dahilinde fiilen yönettikleri ilgili iş kısımlarına ait sözleşme bedelleri üzerinden hesaplanması, daire başkanlarının/yardımcılarının belge tutarlarının ise sorumlu oldukları şube müdürlüklerine ait iş tutarları üzerinden belirlenmesi gerekmektedir. 41.6. (Değişik: 24/09/2013-28775 R.G./1.md.; Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./16. md., yürürlük: 19/08/2014)Sözleşme bedelinin en az % 80’i oranındaki işin bir kısmında denetleme, diğer kısmında yönetme görevinde bulunan mimar veya mühendislere, bu görevlerde bulundukları sürede gerçekleştirilen toplam iş tutarıesas alınarak, kabulü yapılmış işler için (Standart Form-KİK030.1/Y), devam eden işler için ise (Standart FormKİK030.2/Y) formu esas alınarak, ilgilinin denetleme ve yönetme görevi sırasında işin gerçekleşen tutarları ayrı ayrı yazılmak suretiyle tek bir iş denetleme veya iş yönetme belgesi düzenlenecektir. Belgenin adlandırılmasında, denetleme ve yönetme görevinde bulunulan dönemlerden daha fazla iş tutarının gerçekleştirildiği görev esas alınır. 41.7. (Mülga: 20/8/2011-28031 R.G./ 13 md.)
Madde 42-İş deneyim belgelerine ilişkin diğer hususlar
42.1. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 17. md.; Mülga madde: 30/09/2020-31260 R.G./11. md.)
42.2. 4734 sayılı Kanunun 20 inci maddesine göre belli istekliler arasında yapılacak ihalelerde; yeterliği tespit edilenler arasından belli sayıda adayın teklif vermek üzere davet edilmesinin öngörüldüğü durumlarda, ön yeterlik şartnamesinin (7.9.1.1.) maddesi uyarınca sunulacak en fazla üç işe ilişkin iş deneyim belgesinin benzer işe ait olma zorunluluğu olmayıp, ön yeterlik şartnamesinin (7.9.4.3) maddesi uyarınca yapılacak puanlamada benzer işe ait olmayan iş deneyim belgeleri de puanlamada değerlendirmeye alınacaktır.(Ek: 20/8/2011-28031 R.G./ 14 md.) (7.9.4.3) maddesine göre yapılan puanlamada; son 15 yıla ilişkin 3 iş deneyim belgesinin toplamına, adayın (7.5) maddesi kapsamında yeterlik için sunduğu iş deneyim belgesi tutarının, (7.9.4.1). maddesine göre tam puan için gereken tutardan fazla olan kısmı da ilave edilecektir.
42.3. (Ek: 20/8/2011-28031 R.G./ 14 md.)Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereği birden fazla kurum veya kuruluş tarafından iş deneyim belgesi düzenlenmesinin zorunlu olduğu tek sözleşme kapsamında yapılan işler için düzenlenen iş deneyim belgeleri iş deneyimini tevsik için kullanılabilir. Örneğin, tek sözleşme kapsamında 4 farklı belediye sınırları içinde yapılan bir yapım işi için söz konusu belediyeler tarafından düzenlenen 4 adet iş deneyim belgesi, başvuru veya teklif kapsamında sözleşme ile birlikte sunulması durumunda belge tutarları toplanmak suretiyle değerlendirmeye alınacaktır.
42.4. (Ek: 13/04/2013-28617 R.G./13. md.)Tüzel kişilik tarafından iş deneyim belgesi kullanılan ortağının teminat süresinin bitiminden önce ortaklıktan hastalık ve benzeri nedenlerle ayrılması durumunda sözleşmenin feshedilmesi, ancak kesin teminatın gelir kaydedilmemesi ve gerek tüzel kişilik gerekse iş deneyim belgesine sahip ortak hakkında yasaklama kararı verilmemesi gerekmektedir. Tüzel kişilik tarafından iş deneyim belgesi kullanılan ortağının ihale süreci devam ederken ölmesi veya iflası durumunda bu tüzel kişiliğin teklifi değerlendirme dışı bırakılacak, ancak geçici teminat gelir kaydedilmeyecek ve gerek tüzel kişilik gerekse ortak hakkında yasaklama işlemi uygulanmayacaktır. Tüzel kişilik tarafından iş deneyim belgesi kullanılan ortağının sözleşmenin yürütülmesi aşamasında ve teminat süresinin bitiminden önce ölmesi
(Ek ibare: 08.08.2019-30856 R.G./1. md., yürürlük: 18.08.2019) veya iflası durumunda, tüzel kişiliğin kendisine ait yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunması koşuluyla işi yürütebilmesi mümkün olup, bunun aksi durumlarda işin tasfiye edilmesi gerekmektedir.
42.5. (Ek madde: 08.08.2019-30856 R.G./1. md., yürürlük: 18.08.2019)Yüklenicisinin ortak girişim olduğu işlerde, tüzel kişi pilot veya koordinatör ortak tarafından iş deneyimini tevsiken sunulan iş deneyim belgesi sahibi ortağın, sözleşmenin yürütülmesi sırasında ölümü veya iflası durumunda;
a) İlgili ortak tarafından (pilot veya koordinatör) kendisine ait yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunulması durumunda sözleşmeye devam edilebilir.
b) İlgili ortak (pilot veya koordinatör) tarafından kendisine ait yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunulamaz ise diğer ortaklarca yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunulması ve idarenin uygun görmesi halinde, teminat dâhil o iş için pilot veya koordinatör ortağın yüklenmiş olduğu sorumlulukların üstlenilmesi kaydıyla sözleşme yenilenerek işe devam edilebilir.
c) İlgili ortak tarafından (pilot veya koordinatör) kendisine ait yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunulamaması veya diğer ortaklar tarafından yeterlik koşulunu sağlayan iş deneyim belgesi sunulmaması durumunda, sözleşme feshedilmek suretiyle hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilerek kesin teminatlar iade edilir.
Yukarıdaki mevzuat hükümlerden hareketle;
1.Hakediş tutar 750.000,00 TL,
2 nci Hakediş 2.500.000,00 TL
tutarında fatura kesilmiş ise de asıl yüklenici ile alt yüklenici arasında işin % 30 luk dilimi olan 1.000.000 TL tutarında bağıtlanmış sözleşmenin idarece kabul edilmiş olması durumunda 1.000.000.- TL tutarı aşacak şekilde iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği görüşündeyiz.
